Θέμα δράσης :

"Σκέφτομαι πέρα από το πιάτο μου."

Η δράση αυτή έγινε στα πλαίσια του προγράμματος " Ενεργός πολίτης" και στόχο είχε την ευαισθητοποίηση της σχολικής τάξης σε θέματα κατανάλωσης τροφίμων και περιορισμού αυτής της κατανάλωσης.

Επίσης στόχος ήταν την ενημέρωση στα άγρια βότανα και φυτά της πατρίδας μας αλλά και σε θέματα πολιτισμού και γαστρονομίας .

Ο απώτερος σκοπός μας ήταν η ενημέρωση της σχολικής κοινότητας καθώς και της σχολικής μας γειτονιάς. Για τον σκοπό αυτό δημιουργήσαμε κι ένα ημερολόγιο διατροφής και διατροφικών συμβουλών .

Κάντε κλικ ΕΔΩ ή στην εικόνα

Βίντεο για τον περιορισμό της σπατάλης των τροφίμων

Ακολουθούν τα φύλλα εργασίας της δράσης μας

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ https://www.youtube.com/watch?v=PCQPs2rSS98

1. Η Τροφή είναι βασική μας ανάγκη (συζητάμε):

Οι άνθρωποι χρειαζόμαστε την τροφή για να μπορέσουμε να κάνουμε οποιαδήποτε κίνηση, εργασία, δραστηριότητα.

Μέσα από την τροφή ο οργανισμός μας παίρνει την ενέργεια που χρειάζεται ( χημική ενέργεια) την οποία μετατρέπει σε κινητική ή δυναμική ενέργεια τόσο για να μπορέσει να επιβιώσει, όσο και για να μπορέσει να διαχειριστεί το περιβάλλον γύρω του

2. Η Παραγωγή της τροφής απαιτεί χώρο καλλιέργειας και χρήση νερού

Η γεωργία καταλαμβάνει περίπου το 40% της χερσαίας έκτασης της γης.

Ο ανθρώπινος πληθυσμός πλησιάζει τα 8 δισεκατομμύρια και για να μπορέσει να τραφεί , οι εκτάσεις που καλλιεργούνται καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος της στεριάς

Αποτελεί, επίσης, τον κύριο παράγοντα αποψίλωσης των δασών .

Για να δημιουργηθούν χωράφια καλλιέργειας των τροφίμων , πολλές φορές οι άνθρωποι κόβουν δάση, αποψιλώνουν φαράγγια και δημιουργούν εκτάσεις κατάλληλες για καλλιέργεια, υποβαθμίζοντας την φύση και το περιβάλλον γενικότερα.

Η άρδευση των καλλιεργειών απορροφά μεγάλες ποσότητες νερού, με αποτέλεσμα

σε ορισμένες περιοχές να δημιουργούνται προβλήματα λειψυδρίας.

Όλες ανεξαρτήτως οι καλλιέργειες χρειάζονται νερό για να συντηρηθούν και για να αποδώσουν στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό. Η ποσότητα του νερού για την παραγωγή 1 κιλού προϊόντος πολλές φορές είναι πολύ μεγαλύτερη απ’ ότι μπορούμε να αναλογιστούμε.

3. Παράγοντες που επιδεινώνουν/ επηρεάζουν το περιβάλλον ( συζητούμε τα πιο κάτω)

- Φυτοφάρμακα , λιπάσματα:

Η εντατική καλλιέργεια απαιτεί πολύ συχνά τη χρήση μεγάλης ποσότητας λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων . Με τη χρήση τους αυξάνεται η παραγωγή, δυστυχώς όμως τόσο τα λιπάσματα όσο και τα φυτοφάρμακα περνούν στο περιβάλλον επηρεάζοντας τόσο τα ζώα, τα φυτά , αλλά και τον ίδιο των άνθρωπο μολύνοντας την ατμόσφαιρα και το πόσιμο νερό.

- Σπατάλη απώλεια τροφίμων:

Πολλές φορές η υπερκατανάλωση ή ο λάθος υπολογισμός παραγωγής τροφίμων οδηγεί σε άχρηστες αγορές τροφίμων ή σε υπερπαραγωγή τροφίμων με αποτέλεσμα πολλά τρόφιμα να λήγουν ή να σαπίζουν δίχως να αξιοποιούνται όπως θα έπρεπε.

- Συσκευασίες τροφίμων :

Στη σημερινή εποχή τα περισσότερα τρόφιμα πωλούνται σ συσκευασίες δημιουργώντας επιπλέον απορρίμματα και επιβαρύνοντας το περιβάλλον με σκουπίδια που έχουν μακρά περίοδο ζωής

4. Βιώσιμη διατροφή

- Αντίκτυπος στο περιβάλλον

Ένα συνειδητοποιημένος πολίτης αγοράζοντας τα τρόφιμα που χρειάζεται και στην ποσότητα που μπορεί να καταναλώσει, βοηθά τον πλανήτη , γιατί δεν δημιουργεί επιπλέον απορρίμματα

- Εποχικότητα και τοπικότητα τροφίμων

Επιλέγοντας τα προϊόντα που παράγονται στην εποχή τους βοηθάμε το περιβάλλον , γιατί τα εκτός εποχής τρόφιμα χρειάζονται επιπλέον ενέργεια για την παραγωγή τους και περισσότερα λιπάσματα και φυτοφάρμακα Πχ Οι ντομάτες που παράγονται το χειμώνα για να καλλιεργηθούν χρειάζονται θερμοκήπια που έχουν κόστος κατασκευής αλλά και κόστος ενέργειας για να δημιουργηθούν οι συνθήκες ζέστης και κατάλληλης υγρασίας .

Όμοια και η τοπικότητα των προϊόντων βοηθά στην εξοικονόμηση ενέργειας. Ένα τρόφιμο που έρχεται από μια μακρινή περιοχή για να μεταφερθεί θα χρειαστούν χιλιόμετρα οδήγησης με κάποιο μεταφορικό μέσο

5. Η διαδρομή από τον σπόρο…………….. στο τραπέζι μας

- Η ΓΗ για να καλλιεργηθεί το προϊόν

- ΤΟ ΝΕΡΟ για να μεγαλώσει

- ΤΑ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ λιπάσματα και φυτοφάρμακα

- Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ τα καύσιμα που θα χρειαστούν όλα τα γεωργικά μηχανήματα

- Η ΕΡΓΑΣΙΑ Ο μόχθος του γεωργού που θα καλλιεργήσει το προϊόν

- Η ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ που θα περικλείσει το προϊόν

6. Η κλιματική αλλαγή,:

- Τι είναι;

Το περιβάλλον γύρω μας αλλάζει, συχνά έχουμε μεγάλες περιόδους ξηρασίας ή έντονης βροχόπτωσης, ακραίες θερμοκρασίες άλλοτε πολύ υψηλές και άλλοτε χαμηλές . Αυτές οι απότομες αλλαγές στο κλίμα τις ονομάζουμε κλιματική αλλαγή

- Ποιες δραστηριότητες του ανθρώπου ευθύνονται για αυτήν;

Οι περισσότερες από τις δραστηριότητες του ανθρώπου επιβαρύνουν την κλιματικά αλλαγή πχ. Η χρήση μηχανών που καίνε καύσιμα επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα με ρύπους. Επίσης το κάψιμο ή το κόψιμο των δασών έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα που απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα και που επιδεινώνει την άυξηση της θερμοκρασίας και την κλιματική αλλαγή

- Ποιοι επηρεάζονται από αυτήν;

Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει όλο το περιβάλλον και τα φυτά και τα ζώα και επομένως και όλους τους ανθρώπους

7. Τρόποι αντίδρασης απέναντι στην κλιματική αλλαγή

- Προώθηση καλλιεργητικών πρακτικών που μιμούνται παραδοσιακές τεχνικές καλλιέργειας και κτηνοτροφίας.

Λιγότερη χρήση σε μηχανήματα, σε λιπάσματα

- Στήριξη των μικρών αγροτών

Οι μεγάλες μονάδες καλλιέργειας με τις εντατικές μεθόδους παραγωγής επηρεάζουν περισσότερο την κλιματική αλλαγή

- Υποστήριξη υγιεινών και φιλικών προς το περιβάλλον διατροφών, όπως ενθάρρυνση της κατανάλωσης φυτικής διατροφής που είναι πιο υγιεινή

Τα φυτικά προϊόντα απαιτούν μικρότερα ποσά ενέργειας σε σχέση με τα ζωικά προϊόντα και επιβαρύνουν λιγότερο το περιβάλλον ( και είναι και πιο υγιεινά για τον καταναλωτή)

- Μείωση της σπατάλης και της απώλειας τροφίμων,

Αγοράζοντας μόνο ότι χρειαζόμαστε και στην ποσότητα που θέλουμε περιορίζουμε τα σκουπίδια και διευκολύνουμε το περιβάλλον ( και την τσέπη μας)

- Ανάπτυξη πρακτικών κυκλικής οικονομίας

Ανακυκλώνουμε , επαναχρησιμοποιούμε και περιορίζουμε όσο περισσότερο μπορούμε τα σκουπίδια που παράγουμε

2^ο Φύλλο Εργασίας

ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΜΙΑΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

1. Επιλέγουμε τοπικά καλλιεργούμενα, εποχικά προϊόντα:

Η επιλογή τοπικών, εποχικών προϊόντων μπορεί να μειώσει την ενέργεια που απαιτείται για τη μεταφορά των τροφίμων από το αγρόκτημα στο πιάτο μας.

ΠΧ. Το καλοκαίρι αγοράζω: καρπούζι, πεπόνι, ροδάκινα κλπ

Τον χειμώνα αγοράζω : μήλα, πορτοκάλια, μανταρίνια κλπ

2. Επιλέγουμε τρόφιμα φυτικής προέλευσης

Αυτά τα τρόφιμα απαιτούν συνήθως λιγότερους πόρους για την παραγωγή τους και εκπέμπουν λιγότερα αέρια του θερμοκηπίου απ΄ ό,τι τα ζωικά προϊόντα.

Πχ. Προτιμώ να πάρω φρούτα και λαχανικά από το να αγοράσω μπισκότα ή σοκολατικά

2. Μειώνουμε την κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων:

η παραγωγή του κρέατος και των γαλακτοκομικών προϊόντων απαιτεί την κατανάλωση περισσότερων πόρων

και έχει υψηλότερο αποτύπωμα άνθρακα απ΄ ό,τι τα τρόφιμα φυτικής προέλευσης.

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ vs ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΧ. (Εκτροφή κατσικιών / καλλιέργεια πατάτας)

3. Προτιμάμε θαλασσινά που προέρχονται από βιώσιμες πηγές αλιείας:

Η υπεραλίευση και οι μη βιώσιμες αλιευτικές πρακτικές μπορούν να βλάψουν τα θαλάσσια οικοσυστήματα.

4. Ελαχιστοποιούμε την κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων:

Πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα έχουν υψηλή κατανάλωση ενέργειας και νερού κατά την παραγωγή και τη συσκευασία τους και, συχνά, περιέχουν πρόσθετα και συντηρητικά, που μπορεί να είναι επιβλαβή για το περιβάλλον.

Κατεργασμένα	ακατέργαστα
Πατατάκια, κοτομπουκιές, μπισκότα, ζαμπόν, σαλάμι κλπ	Κρέας, λαχανικά, αλεύρι κλπ

5. Προσθέτουμε στο καλάθι μας βιολογικά, μη γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα:

Οι βιολογικές μέθοδοι καλλιέργειας αποφεύγουν τη χρήση επιβλαβών φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων,

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CE%AC_%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%86%CE%B9%CE%BC%CE%B1

7. Εξοπλιζόμαστε με επαναχρησιμοποιήσιμες συσκευασίες, όπως γυάλινα δοχεία, υφασμάτινες τσάντες

8. Ελαττώνουμε τα απορρίμματα τροφίμων:

Έρευνα- Εργασία:

Μαθαίνω για το περιβάλλον , προστατεύω την άγρια φύση .

Συμπληρώνω στο φύλλο εργασίας το (άγριο) μυρωδικό/βότανο της πατρίδας μας

https://padlet.com/perigyftos/padlet-pa6rguxozlayodmv

Έρευνα :

Ποια βότανα χρησιμοποιούμε στο σπίτι μας και με ποιο τρόπο;

3^ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Μεσογειακή διατροφή: https://www.youtube.com/watch?v=cV-zzZzQb38

Η Μεσογειακή διατροφή βασίζεται στις παραδοσιακές συνήθειες των χωρών της Μεσογείου, με έμφαση σε τρόφιμα όπως ελαιόλαδο, φρούτα, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά ολικής άλεσης και ψάρια. Περιορίζει την κατανάλωση κόκκινου κρέατος και επεξεργασμένων τροφίμων. Θεωρείται υγιεινή, καθώς προσφέρει οφέλη για την καρδιαγγειακή υγεία και προάγει τη μακροχρόνια απώλεια βάρους.

- Ποια προϊόντα ανήκουν στην μεσογειακή διατροφή

-
Υψηλή κατανάλωση:

Ελαιόλαδο (ως κύρια πηγή λιπαρών)

Φρούτα και λαχανικά εποχής

Όσπρια, δημητριακά ολικής άλεσης και

ξηροί καρποί

· Μέτρια κατανάλωση:

Γαλακτοκομικά προϊόντα,

κυρίως χαμηλών λιπαρών

. Ψάρια και πουλερικά

· Χαμηλή κατανάλωση:

Κόκκινο κρέας και επεξεργασμένα κρέατα